ĐỘNG ĐIỆN MỘT CHIỀU
1.1. GIỚI THIỆU VỀ ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU
1.1.1. Phân loại và cấu tạo của động cơ điện một chiều
a. Động cơ điện một chiều có cấu tạo:
Động cơ điện gồm 2 phần chính: Phần tĩnh và phần động.
- Phần tĩnh (stato) còn gọi là phần kích từ động cơ, là bộ phận sinh ra hiện tượng từ
trường, gồm có:
+) Lồng ngoài mạch từ được kích từ từ mạch từ và dây quấn, mạch từ được làm từ sắt từ (thép đúc, thép đặc). Dây quấn kích thích (dây quấn kích từ) được làm từ dây điện từ, các cuộn dây điện từ được mắc nối tiếp nhau.
+) Cực từ chính: Là nơi sinh ra từ trường gồm dây quấn kích từ lồng ngoài lõi sắt cực từ và lõi sắt cực từ. Lõi sắt cực cấu tạo từ những lá thép kỹ thuật điện hay thép cacbon dày 0,5 đến 1mm ép lại và tán chặt với nhau.
Trong động cơ điện thấp có thể dùng thép khối. Cực từ được gắn kết lại với vỏ máy nhờ các bulông.
Dây quấn kích từ được quấn từ những dây đồng bọc cách điện và mỗi cuộn dây được bọc cách điện kỹ thành một khối, bôi sơn cách điện trước khi đặt lên các cực từ. Những cuộn dây kích từ được đặt lên các cực từ này được nối với nhau.
+) Cực từ phụ: Cực từ chính đặt dưới cực từ phụ. Lõi thép của cực từ phụ được cấu tạo từ thép khối và trên thân cực từ phụ có đặt dây quấn ( cấu tạo giống như dây quấn cực từ chính). Cực từ phụ và vỏ máy được gắn lại với nhau nhờ những bulông.
+) Gông từ: công dụng làm mạch từ nối liền các cực từ và làm vỏ máy. Trong động cơ điện nhỏ và vừa thường người ta dùng thép dày uốn cong, trong máy điện lớn thì dùng thép đúc. Đôi khi trong động cơ điện nhỏ dùng gang làm vỏ máy.
+) Một số bộ phận khác:
3. Nắp máy: dùng bảo vệ máy khỏi những vật ngoài rơi vào làm hỏng dây quấn và đảm bảo an toàn cho con người khỏi chạm vào điện. Đới vối mạch điện nhỏ và vừa nắp máy có công dụng làm giá đỡ ổ bi. Với trường hợp này nắp máy đượclàm bằng gang.
+ chổi than: giúp đưa dòng điện từ phần quay ra ngoài. Hộp chổi than được cố định trên giá chổi than và cách điện với giá. Chổi than bao gồm có chổi than đặt trong hộp chổi than nhờ một lò xo tì chặt lên cổ góp.
Để điều chỉnh vị trí chổi than cho đúng chỗ ta có thể sử dụng giá chổi than để quay, khi điều chỉnh xong ta dùng vít cố định lại.
- Phần quay hay rôto gồm có các bộ phận chính sau:
+) Phần sinh ra sức điện động:
Mạch từ được cấu tạo từ vật liệu sắt từ (lá thép kĩ thuật) xếp lại với nhau.
Bên ngoài mạch từ có các rãnh để lồng dây quấn phần ứng.
Cuộn dây phần ứng: Có nhiều bối dây nối với nhau theo một qui luật nhất định. Phiến góp của bối dây gồm nhiều vòng dây các đầu dây của bối dây được nối với các phiến đồng, Cổ góp hay vành góp gồm các phiến góp đó được ghép cách điện với nhau và cách điện với trục.
Những cặp trổi than được cấu tạo từ than graphit và được ghép sát vào thành cổ góp nhờ lò xo được gọi là tỷ lệ chổi góp.
+) Lõi sắt phần ứng: có tác dụng dẫn từ, tấm thép kỹ thuật điện dày 0,5mm phủ cách điện mỏng ở hai mặt rồi ép chặt lại có tác dụng giảm tổn hao do dòng điện xoáy gây ra. Nhũng lá thép có dập hình rãnh để sau khi ép lại thì đặt dây quấn vào.
Với những động cơ điện một chiều bé , lõi sắt phần ứng được ép trực tiếp vào trục. Trong động cơ điện cao, giá roto được đặt giữa trục và lõi sắt . Dùng giá rôto có công dụng tiết kiệm thép kỹ thuật điện và giảm tối đa trọng lượng rôto.
4.+) Dây quấn phần ứng: là phần sinh ra suất điện động và cho dòng điện chạy qua, dây quấn phần ứng thường cấu tạo bằng dây đồng có bọc cách điện. Trong máy điện bé có công suất nhỏ hơn vài Kw thường dùng dây loại tiết diện tròn. Trong máy điện trung bình và lớn dùng dây tiết diện hình chữ nhật, dây quấn được cách điện an toàn với rãnh của lõi thép.
+) Cổ góp: gồm nhiều phiến đồng được mạ cách điện với nhau bằng các lớp mica dày từ 0,4 đến 1,2mm và kết thành một hình trục tròn.
Công ty tiêu chuẩn việt cung cấp thông tin và là nơi bán các thiết bị điện đạt tiêu chuẩn.
.jpg)
